Niebezpieczne wraki na dnie Bałtyku

Szacuje się, że w rejonie Bałtyku leży od 8 do 10 tysięcy wraków, zalegające na dnie Zatoki Gdańskiej powodują największe szkody. Wycieki toksycznych substancji niszczą polskie wybrzeże i plaże, w tym liczne rezerwaty i siedliska zwierząt. Chociaż problem jest poważny, jako społeczeństwo mamy wciąż niewielką świadomość konsekwencji zatruwania przez nas Bałtyku. – mówi Olga Sarna, Prezes Fundacji MARE. To jedyna organizacja pozarządowa w Polsce, która skupia się tylko na ochronie ekosystemów Morza Bałtyckiego. Największym zagrożeniem jest ropa i jej stopniowy wyciek, który w małych ilościach może utrzymywać się przez lata i pozostać niezauważony. Istnieją również wraki, które, z uwagi na korozję, powoli się rozsypują, co może poskutkować nagłym uwolnieniem ropy i doprowadzić do powstania plamy na powierzchni.

Jak podaje Fundacja Mare z wraku statku Stuttgart zatopionego w 1943 roku i zlokalizowanego
w Zatoce Puckiej (zaledwie 4 km od portu w Gdyni) stopniowy wyciek paliwa rozpoczął się już
w 1999 roku. Z badań z 2015 roku wynika, że obszar skażenia wyciekiem ze Stuttgarta przez 16 lat powiększył się 5-krotnie i wynosi aż 415 tys. metrów kwadratowych. Stan środowiska morskiego w bezpośrednim sąsiedztwie wraku można określić jako lokalną katastrofę ekologiczną – tam gdzie zalega mazut, czyli paliwo ciężkie używane na statkach, utworzyła się strefa azoiczna (strefa pozbawiona życia), która wraz z plamą poszerza swój zasięg degradując środowisko naturalne.

Od 2018 roku Fundacja Mare prowadzi działania, które mają na celu zwiększenie świadomości społeczeństwa nt. problemu paliwa pozostającego we wrakach zatopionych w Bałtyku. Organizacji zależy, żeby działania prewencyjne zostały jak najszybciej wdrożone w Polsce. W 2021 roku Fundacja wydała Ogólną Metodykę Oczyszczania Bałtyckich Wraków z Paliwa, która jest propozycją gotowego programu zarządzania wrakami dla Polski. Dokument ten opracowany został przy wsparciu naukowym przedstawicieli SALMO (Salvage and Marine Operations Department) z Ministerstwa Obrony Wielkiej Brytanii i jest w dużej mierze oparty na metodzie E-DBA (Environmental Desk-Based Assessment) stosowanej w Wielkiej Brytanii oraz metodologii oceny ryzyka VRAKA opracowanej w Szwecji.

Więcej na ten temat można przeczytać na stronie Fundacji: https://fundacjamare.pl/wraki/